15 augustus Harderwijk

▲▲▲▲▲

WANNEER EINDIGDE DE TWEEDE WERELDOORLOG?

Negen van de tien Nederlanders antwoordt zonder aarzelen '5 mei 1945', en ziet daarbij vermoedelijk in gedachten de grijsgedraaide archiefbeelden van uitbundig vlaggende menigtes, die geallieerde tankwagens toejuichen, in de straten van Groningen of Amsterdam.


Die uitzinnige vrolijkheid heerste op de bewuste datum echter lang niet overal binnen de toenmalige grenzen van het Nederlandse Koninkrijk. In voormalig Nederlands-Indië hield de Japanse bezetter de archipel nog maanden stevig in de greep. Pas na de twee gruwelijke atoombommen, op 6 augustus op Hiroshima en op 9 augustus op Nagasaki, capituleerde Japan en eindigde de Tweede Wereldoorlog.


Wat wordt jaarlijks herdacht op 15 augustus?

Wij herdenken alle slachtoffers van de oorlog tegen Japan en de Japanse bezetting van Nederlands-Indië. De Tweede Wereldoorlog in Azië kent een ongekende diversiteit aan slachtoffers. Mensen met een Indische, Molukse, Hollandse, Papoea, Afrikaanse, Chinese en/of Indonesische achtergrond.


Op 15 augustus 1945, kort na de bombardementen op Hiroshima en Nagasaki, capituleerde Japan. Daarmee kwam officieel een einde aan de Tweede Wereldoorlog in het Koninkrijk der Nederlanden. Miljoenen onderdanen van het Koninkrijk hebben zwaar geleden als gevolg van honger, dwangarbeid, geweld, vernedering en terreur.


Wat wordt er op 15 augustus herdacht in Harderwijk

De herdenking van het einde van WO II, de capitulatie van Japan en alle gevallenen in Zuid-Oost Azië 1941-1945 wordt in Harderwijk jaarlijks herdacht met een door het comité ‘Stichting 15 augustus Harderwijk’ georganiseerde plechtigheid bij het monument.


Melati speld

Voor miljoenen mensen was de Tweede Wereldoorlog in Nederlands-Indië in mei nog niet voorbij. Zij moesten nog volhouden tot 15 augustus. Als teken van respect, betrokkenheid en medeleven dragen wij van 5 mei tot 15 augustus iedere dag de Melati, de Indische jasmijn.


Wij herdenken of vieren uitdrukkelijk niet de vrijheid, zoals alom aangekondigd door het Nationale Comité 4 en 5 mei. 15 augustus is voor de Nederlands-Indische gemeenschap in vele opzichten een kantelpunt in de geschiedenis. Er kwam een einde aan de Tweede Wereldoorlog, maar er ving gelijk een nieuwe periode van ellende aan. Het is niet mogelijk om te spreken van absolute vrijheid, vanuit welk perspectief dan ook.’


Er is zoveel onwetendheid. Er begon meteen een nieuwe oorlog. Want de ‘politionele acties’ en de ‘bersiap’ moesten toen nog komen. Dat is weggemoffeld in de Nederlandse geschiedenis en het is hoog tijd dat het goed in de geschiedenisboeken terecht komt en ook in de Canon wordt opgenomen.’


‘Er is pas vrijheid als we hebben afgerekend met de demonen van de oorlog en

alle Indische kwesties zijn opgelost’.

In het machtsvacuüm dat ontstond volgde een chaotische (dekolonisatie)oorlog:

  • Bersiap: Bepaalde Indonesische nationalistische groeperingen vervolgden en vermoordden Nederlanders en iedereen die Nederland goed gezind was. Ook Indo-Europeanen, Molukkers en Peranakan Chinezen werden doelwit.
  • Politionele acties: Nederland op haar beurt probeerde middels twee ‘politionele acties’, in 1947 en in 1948, op gewelddadige wijze haar gezag in de kolonie te herstellen. Er vielen in die jaren opnieuw veel slachtoffers.
  • 27 december 1949: Nederland erkent de Republiek Indonesië.
  • 15 augustus 1950: Soekarno roept Indonesische Eenheidsstaat uit.

Belangrijke data

  • 7 december 1941: Japan bombardeert Pearl Harbor.
  • 8 december 1941: Nederland verklaart de oorlog aan Japan.
  • 8 maart 1942: Japan bezet Nederlands-Indië.
  • 6 augustus 1945: atoombom op Hiroshima.
  • 9 augustus 1945: atoombom op Nagasaki.
  • 15 augustus 1945: capitulatie van Japan: einde WO II.
  • 17 augustus 1945 Soekarno en Mohammed Hatta roepen Republiek Indonesië uit.

Meer informatie